ISO đã là một khái niệm không còn quá mới lạ đối với các doanh nghiệp. Chứng nhận ISO là chứng nhận mà các doanh nghiệp năm nào cũng phải cập nhật tiêu chuẩn iso mỗi năm. Trong bài viết này, cùng tìm hiểu các tiêu chuẩn ISO hiện nay và lợi ích của ISO để bạn có thể hiểu rõ thêm về khái niệm này.
Tiêu chuẩn ISO là gì?
ISO là chữ viết tắt của International Organization for Standardization là tên viết tắt của Tổ chức Quốc tế về tiêu chuẩn hoá được thành lập vào năm 1946 và chính thức hoạt động vào ngày 23/2/1947, nhằm mục đích xây dựng các tiêu chuẩn về sản xuất, thương mại và thông tin.
ISO có trụ sở ở Geneva (Thuỵ sĩ) và là một tổ chức Quốc tế chuyên ngành có các thành viên là các cơ quan tiêu chuẩn Quốc gia của 111 nước. Tuỳ theo từng nước, mức độ tham gia xây dựng các tiêu chuẩn ISO có khác nhau.
Tại Việt Nam, tổ chức tiêu chuẩn hoá là Tổng cục Tiêu chuẩn-Đo lường-Chất lượng, thuộc Bộ Khoa học – Công nghệ và Môi trường. ISO ban hành khoảng 20.000 tiêu chuẩn chất lượng bao gồm tất cả mọi lĩnh vực như sản phẩm sản xuất, công nghệ, dịch vụ, nông nghiệp, môi trường thực phẩm…Doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn ISO sẽ được thúc đẩy phát triển về tiêu chuẩn hóa nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi hàng hóa, dịch vụ quốc tế.
Kiến thức ISO
Kiến thức về ISO (các tiêu chuẩn của Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế) gồm nhiều thành phần, tùy thuộc vào từng loại tiêu chuẩn cụ thể (như ISO 9001, ISO 14001, ISO 45001, ISO 27001…). Tuy nhiên, có một số thành phần chung và cốt lõi khi tìm hiểu và áp dụng hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn ISO. Dưới đây là các thành phần chính của kiến thức ISO:
Kiến thức về hệ thống quản lý
- Hiểu khái niệm hệ thống quản lý (Management System) là gì và tại sao cần thiết.
- Nắm vững mô hình PDCA (Plan – Do – Check – Act) để đảm bảo cải tiến liên tục.
- Biết cách xây dựng, vận hành, giám sát và cải tiến hệ thống quản lý.
Các nguyên tắc quản lý (tùy theo loại ISO)
Ví dụ, với ISO 9001 (quản lý chất lượng) có 7 nguyên tắc:
- Hướng vào khách hàng
- Sự lãnh đạo
- Sự tham gia của mọi người
- Tiếp cận theo quá trình
- Cải tiến liên tục
- Ra quyết định dựa trên bằng chứng
- Quản lý quan hệ
Yêu cầu tiêu chuẩn (các điều khoản)
- Mỗi tiêu chuẩn ISO có cấu trúc điều khoản riêng (thường theo cấu trúc HLS – High Level Structure gồm 10 điều khoản).
- Ví dụ, ISO 9001:2015 gồm 10 điều khoản, từ bối cảnh tổ chức, lãnh đạo, đến đánh giá hiệu suất và cải tiến.
Tài liệu hóa hệ thống quản lý
- Hiểu cách xây dựng các tài liệu ISO như:
- Chính sách
- Mục tiêu chất lượng
- Quy trình, hướng dẫn công việc
- Biểu mẫu, báo cáo ghi chép
- Biết cách kiểm soát tài liệu và hồ sơ.
Đánh giá nội bộ (Internal Audit)
- Nắm rõ quy trình đánh giá nội bộ: lập kế hoạch, thực hiện đánh giá, báo cáo và khắc phục.
- Biết cách đánh giá mức độ tuân thủ và hiệu lực của hệ thống ISO.
Hành động khắc phục và cải tiến
- Hiểu khái niệm hành động khắc phục, hành động phòng ngừa, cơ hội cải tiến.
- Biết cách xử lý điểm không phù hợp và thực hiện cải tiến liên tục.
Kiến thức chuyên sâu theo từng loại ISO
Mỗi tiêu chuẩn ISO sẽ có các yếu tố riêng biệt, ví dụ:
- ISO 14001: tác động môi trường, kiểm soát rủi ro môi trường
- ISO 45001: rủi ro an toàn, sức khỏe nghề nghiệp
- ISO 27001: bảo mật thông tin, kiểm soát truy cập, đánh giá rủi ro an ninh
Chứng nhận và đánh giá bên ngoài
- Hiểu quy trình chứng nhận ISO bởi tổ chức đánh giá độc lập (third party).
- Biết cách chuẩn bị cho đánh giá chứng nhận và duy trì hiệu lực chứng nhận.
Các tiêu chuẩn ISO hiện nay
ISO lập ra rất nhiều tiêu chuẩn cho nhiều lĩnh vực khác nhau. Mỗi doanh nghiệp tùy theo ngành nghề cần đăng kí theo đúng tiêu chuẩn ISO lĩnh vực của công ty mình.
Sau đây là các loại ISO mà công ty cần đạt chứng nhận theo tiêu chuẩn:
ISO 14001: 2015: Hệ thống quản lý môi trường
Là bộ tiêu chuẩn về quản lý môi trường do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế (ISO) ban hành nhằm giúp các tổ chức/doanh nghiệp giảm thiểu tác động gây tổn hại tới môi trường và thường xuyên cải tiến kết quả hoạt động về môi trường.
Bộ tiêu chuẩn ISO 14000 gồm các tiêu chuẩn liên quan các khía cạnh về quản lý môi trường như hệ thống quản lý môi trường, đánh giá vòng đời sản phẩm, nhãn sinh thái, xác định và kiểm kê khí nhà kính…
ISO 9001:2015 : Hệ thống quản lý chất lượng
Tiêu chuẩn này thúc đẩy việc chấp nhận cách tiếp cận theo quá trình khi xây dựng, áp dụng và cải tiến hiệu lực của hệ thống quản lý chất lượng.
Chấp nhận một hệ thống quản lý chất lượng là quyết định chiến lược đối với tổ chức, việc này có thể giúp cải tiến toàn bộ kết quả hoạt động của tổ chức và đưa ra cơ sở hợp lý cho sự khởi đầu của phát triển bền vững.
TCVN ISO 13485:2017: Hệ thống quản lý trang thiết bị y tế
Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu đối với hệ thống quản lý chất lượng có thể được tổ chức sử dụng khi tham gia vào một hoặc nhiều giai đoạn của vòng đời của trang thiết bị y tế, bao gồm thiết kế và phát triển, sản xuất, bảo quản và phân phối, lắp đặt, cung cấp dịch vụ và ngừng hoạt động và thải bỏ cuối cùng các trang thiết bị y tế cũng như thiết kế và phát triển hoặc cung cấp các hoạt động liên quan (ví dụ hỗ trợ kỹ thuật).
TCVN ISO/IEC 27001:2019 – Hệ thống quản lý an toàn thông tin
Hệ thống quản lý an toàn thông tin đảm bảo tính bảo mật, tính toàn vẹn và tính sẵn sàng của thông tin bằng cách áp dụng quy trình quản lý rủi ro và mang lại niềm tin cho các bên liên quan rằng các rủi ro được quản lý đầy đủ.
Tiêu chuẩn này có thể được sử dụng bởi các phòng ban nội bộ và bên ngoài để đánh giá khả năng của tổ chức trong việc đáp ứng các yêu cầu an toàn thông tin của chính tổ chức.
TCVN ISO 50001:2019 – Hệ thống quản lý năng lượng
Mục đích của tiêu chuẩn này là giúp các tổ chức thiết lập hệ thống và các quá trình cần thiết để cải tiến liên tục kết quả thực hiện năng lượng bao gồm hiệu suất năng lượng, sử dụng năng lượng và tiêu thụ năng lượng. Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu về hệ thống quản lý năng lượng (EnMS) đối với tổ chức. Việc áp dụng thành công hệ thống quản lý năng lượng hỗ trợ văn hóa cải tiến kết quả thực hiện năng lượng phụ thuộc vào cam kết từ tất cả các cấp trong tổ chức, đặc biệt là lãnh đạo cao nhất. Trong nhiều trường hợp, việc này đòi hỏi những thay đổi về văn hóa trong tổ chức.
TCVN ISO 45001:2018 – Hệ thống quản lý an toàn, vệ sinh lao động
ISO 45001: 2018, Hệ thống quản lý An toàn và Sức khoẻ Nghề nghiệp – Các yêu cầu hướng dẫn áp dụng, cung cấp một quá trình hiệu quả để cải tiến an toàn lao động trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Nó được thiết lập để giúp đỡ các tổ chức thuộc nhiều quy mô và ngành nghề khác nhau. Đồng thời, tiêu chuẩn quốc tế mới này cũng được mong đợi sẽ giúp giảm thương tích và bệnh tật tại nơi làm việc trên toàn thế giới.
Lợi ích ISO khi các công ty được chứng nhận ISO
Khi các công ty tham gia và đạt chứng nhận ISO (Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế – International Organization for Standardization), họ có thể nhận được nhiều lợi ích quan trọng về mặt hoạt động, uy tín và phát triển bền vững. Dưới đây là các lợi ích cụ thể:
Nâng cao chất lượng sản phẩm/dịch vụ
- ISO (đặc biệt là ISO 9001) yêu cầu doanh nghiệp xây dựng hệ thống quản lý chất lượng chuẩn mực.
- Giúp kiểm soát quy trình, giảm sai sót, nâng cao độ ổn định và chất lượng đầu ra.
Tăng uy tín và hình ảnh thương hiệu
- Chứng nhận ISO là minh chứng rõ ràng cho cam kết về chất lượng và sự chuyên nghiệp.
- Giúp tạo niềm tin với khách hàng, đối tác và nhà đầu tư.
Tăng khả năng cạnh tranh
- ISO giúp doanh nghiệp nâng cao vị thế trên thị trường nhờ sản phẩm/dịch vụ đồng đều và chất lượng cao.
- Trong một số thị trường (đặc biệt là quốc tế), ISO là điều kiện bắt buộc để được tham gia đấu thầu hoặc hợp tác.
Cải tiến liên tục và nâng cao hiệu quả hoạt động
- ISO yêu cầu doanh nghiệp phải thực hiện cải tiến liên tục (PDCA: Plan – Do – Check – Act).
- Giúp tối ưu hóa quy trình, giảm lãng phí, tiết kiệm chi phí và thời gian.
Tuân thủ pháp luật và quy định
- Một số tiêu chuẩn ISO (như ISO 14001 về môi trường, ISO 45001 về an toàn lao động) hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ quy định pháp lý và tránh rủi ro pháp lý.
Tăng sự hài lòng của khách hàng
- ISO chú trọng đến nhu cầu và mong đợi của khách hàng.
- Giúp doanh nghiệp cung cấp dịch vụ tốt hơn, giải quyết khiếu nại hiệu quả hơn, từ đó duy trì và phát triển khách hàng lâu dài.
Mở rộng thị trường trong và ngoài nước
- ISO là “tấm vé thông hành” giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường quốc tế dễ dàng hơn.
- Đặc biệt quan trọng trong xuất khẩu và làm việc với các công ty đa quốc gia.
Lời kết
Cám ơn bạn đã xem bài viết về các loại ISO và chứng nhận ISO. SINO Corporation là công ty tiên phong trong ngành mã vạch và RFID luôn luôn cập nhật chứng chỉ ISO theo từng năm và chuẩn hóa quy trình, đảm bảo quy trình chất lượng cho các khách hàng của SINO.
Vui lòng liên hệ 028 3848 0585. Ext: 121 hoặc 0918749577 để được tư vấn chi tiết về các dòng máy quét mã vạch, máy in mã vạch, giải pháp quản lý kho.
Tìm hiểu thêm:
Đăng ký sản phẩm mã vạch ở đâu?
6 chìa khóa giúp doanh nghiệp bền vững hơn
Phân biệt OEM và ODM: Chìa khóa cho hoạt động sản xuất kinh doanh
